Bạn có bao giờ phân vân giữa việc sử dụng “Trở lên” và “Trở nên” trong văn bản hoặc giao tiếp hàng ngày không? Đừng lo, hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về hai từ này một cách chi tiết và rõ ràng. Từ đó, bạn sẽ biết cách phân biệt chính xác và tránh các sai lầm thông thường. Hãy cùng theo dõi nhé!
Lên là gì?
Theo từ điển tiếng Việt, “lên” có thể là động từ hoặc phụ từ và mang nhiều ý nghĩa khác nhau.
“Lên” khi được sử dụng như động từ có thể:
- Di chuyển đến một vị trí ở phía trên. Ví dụ: Mặt trời lên cao, lên núi, đội mũ lên trên đầu,…
- Di chuyển đến một vị trí ở phía trước. Ví dụ: Đứng lên đầu hàng, lên bàn đầu ngồi, vượt lên trước,…
- Đạt mức tuổi nào đó (dùng cho trẻ con, từ mười trở xuống). Ví dụ: Lên năm, lên ba, cháu lên ba cháu đi mẫu giáo,…
- Tăng số lượng hay đạt một mức, một cấp cao hơn ban đầu. Ví dụ: Sản phẩm lên giá, lên chức trưởng phòng, lên lương,…
- Phát triển đến chỗ dần dần hình thành và hiện ra cụ thể trên bề mặt hay bên ngoài có thể nhìn thấy. Ví dụ: Mặt mới mọc lên mấy cái mụn, lúa lên đòng,…
- Biểu thị sự hình thành ở dạng hoàn chính hoặc ở trạng thái có thể phát huy đầy đủ tác dụng. Ví dụ: Lên danh sách khách mời, lên kế hoạch thực hiện, lên đạn, lên dây đàn,…
“Lên” khi được sử dụng như giới từ có thể:
- Biểu thị hướng di chuyển đến một vị trí cao hơn hay ở phía trước. Ví dụ: Lửa cháy lên, đứng lên,…
- Biểu thị phạm vi hoạt động, tác động ở mặt trên của sự vật. Ví dụ: Treo ảnh lên tường, cấm đi lên cỏ, tin tức đã được đưa lên báo,…
- Biểu thị hướng phát triển của hoạt động, tính chất từ ít đến nhiều, từ không đến có. Ví dụ: Tăng lên, lớn lên, hét lên, tức điên lên,…
“Lên” khi được sử dụng như thán từ có ý nghĩa biểu thị sự thúc giục hay động viên một ai đó, thường ở cuối câu hoặc cuối đoạn. Ví dụ: Cố lên!, nhanh lên!, cố gắng lên!,…
Nên là gì?
“Nên” là một từ chỉ tính từ.
Từ “nên” thường diễn đạt ý nghĩa của sự khuyến khích, hướng dẫn, hoặc những hành động, điều cần thực hiện vì chúng là tốt, có lợi, hoặc làm cho tình huống trở nên tốt hơn. Ví dụ: nên luyện tập thể dục hàng ngày, nên giữ thái độ lạc quan,…
“Nên” cũng có ý nghĩa của những hành động hoặc quyết định đáng được thực hiện. Ví dụ: nên thực hiện ngay bây giờ, nên làm ngay lập tức,…
“Nên” cũng có vai trò là liên từ.
“Từ “nên” được sử dụng khi một hành động dẫn đến một kết quả cuối cùng. Ví dụ: học bài nên đạt kết quả tốt, cố gắng nên thành công,…
Ngoài ra, “nên” còn là từ biểu thị mối quan hệ giữa nguyên nhân và kết quả. Ví dụ: vì nỗ lực nên đạt được thành công, vì tình thần lạc quan nên vượt qua khó khăn,…
Trở lên là gì?
“Từ “trở lên” là một từ đúng chính tả trong tiếng Việt, cũng là sự kết hợp của hai từ đơn là “trở” và “lên”. Cụm từ này có thể được hiểu một cách đơn giản là biểu thị tính từ vị trí hoặc thời điểm đó đi lên.
Ví dụ:
- Để sử dụng dịch vụ, bạn cần phải đủ 18 tuổi trở lên.
- Từ phức là từ có ít nhất hai tiếng tạo thành trở lên.
- Khoảng thời gian từ mười ngày trở lên.
- Điểm số từ 9 trở lên
Trở nên là gì?
“Từ “trở nên” là từ được viết đúng theo chính tả trong tiếng Việt, bao gồm 2 từ đơn là “trở” và “nên”.
“Trở” có nghĩa là thay đổi vị trí, chuyển đổi từ trạng thái này sang trạng thái khác, hoặc ngược lại. “Nên” cũng có nhiều ý nghĩa khác nhau như đã mô tả trước đó. Khi kết hợp với nhau, cụm từ “trở nên” thường diễn đạt ý nghĩa của sự thay đổi, phát triển thành một trạng thái mới hoặc khác biệt so với trạng thái ban đầu.
Ví dụ:
- Nam đang từ từ trở nên tiến bộ hơn.
- Sau khi bố mẹ li hôn, anh ấy dần trở nên sống khép kín hơn.
- Cô ấy đã trở nên tự tin hơn khi hiểu được ý nghĩa của việc yêu thương chính bản thân.
- Công việc đã trở nên thuận lợi hơn rất nhiều.
Trở lên hay trở nên?
Tổng kết lại, “trở lên” và “trở nên” đều là những từ đúng chính tả trong tiếng Việt. Chúng có nhiều điểm tương đồng, cả về cách đọc và phát âm, do vậy thỉnh thoảng sẽ có sự nhầm lẫn giữa chúng.
Nguyên nhân chủ yếu gây ra sự nhầm lẫn giữa “trở lên” và “trở nên” thường xuất phát từ cách đọc không chính xác. Trên nhiều vùng miền, sự tương đồng giữa ngọn “n” và “l” có thể dẫn đến phát âm sai, và từ đó, việc viết sai cũng trở nên phổ biến.
Ngoài ra, có nhiều người chưa thực sự hiểu rõ ý nghĩa của từng từ và khi nào nên sử dụng trở lên hay trở nên. Đều cần phải đọc và phát âm đúng theo từng ký tự tiếng Việt để tránh những sai lầm về chính tả. Hơn nữa, việc hiểu rõ nghĩa của từng từ là quan trọng để sử dụng chúng đúng cách, đặc biệt là trong các trường hợp cụ thể.
Một số ví dụ về việc sử dụng trở lên hay trở nên:
Dưới đây là một số ví dụ để làm rõ sự khác biệt giữa “trở nên” và “trở lên” trong tiếng Việt:
Trở nên:
- Anh ấy đã trở nên lầm lì sau khi trải qua nhiều biến cố.
- Cô bé trở nên tự tin hơn sau khi tham gia khóa học giao tiếp.
Trở lên:
- Chất lượng cuộc sống của gia đình đã trở lên tốt đẹp hơn sau khi họ mở nhà hàng mới.
- Sự hiểu biết về văn hóa đang trở lên quan trọng trong quá trình toàn cầu hóa.
Nhưng đôi khi, cả hai cụm từ có thể được sử dụng tương đương tùy vào ngữ cảnh:
- Tình hình kinh tế đang trở nên/trở lên khó khăn hơn do ảnh hưởng của đợt lạm dụng chất cấm.
Dưới những hoàn cảnh khác nhau, “trở nên” thường liên quan đến sự thay đổi tích cực hoặc tiêu cực trong tính cách, tình trạng, hoàn cảnh. Trong khi “trở lên” thường thể hiện sự tăng lên, cải thiện hoặc sự phát triển về mặt chất lượng, số lượng, hoặc độ cao.
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về việc sử dụng “trở lên” và “trở nên” trong ngôn ngữ tiếng Việt. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về những kiến thức hữu ích khác, hãy ghé thăm fptskillking.edu.vn. Chúc bạn thành công và luôn tự tin trong việc sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt!