Ancol etylic là một thành phần quen thuộc trong các loại đồ uống có cồn và còn được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp khác. Bạn đã bao giờ tò mò về ancol etylic là gì, cách điều chế và ứng dụng của nó như thế nào chưa? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết về chủ đề này!
Nội dung
Ancol Etylic – Công Thức và Cấu Trúc
Ancol etylic là một hợp chất hữu cơ thuộc nhóm ancol no, có công thức cấu tạo là CH3-CH2-OH. Đây là một hợp chất gồm một nhóm etyl (CH3-CH2) liên kết với một nhóm hydroxyl (-OH), thường được viết tắt là EtOH. Còn được biết đến với các tên gọi khác như etanol, rượu etylic hay cồn.
Tính Chất Lý Hóa Ancol Etylic
1. Tính Chất Vật Lý
- Ngoại quan: Ancol etylic là chất lỏng không màu, trong suốt, có mùi thơm và vị cay. Nó nhẹ hơn nước, dễ bay hơi và tan vô hạn trong nước.
- Khối lượng riêng: 0,789 g/cm3
- Nhiệt độ sôi: 78,39 độ C
- Nhiệt độ nóng chảy: 114,15 độ C
- Tính chất khác: Ancol etylic có nhiệt độ sôi cao hơn so với các dẫn xuất của hidrocacbon với khối lượng phân tử tương đương, nhờ vào khả năng tạo liên kết hidro.
2. Tính Chất Hóa Học
- Ancol etylic không phản ứng với dung dịch NaOH và KOH.
- Tác dụng với Na, NaNH3:
- 2C2H5OH + Na → 2C2H5ONa + H2
- C2H5OH + NaNH2 → C2H5ONa + NH3
- Phản ứng với axit axetic:
- ROH + R’COOH ↔ R’COOR + H2O
- Phản ứng thực hiện trong điều kiện môi trường axit và đun nóng. Chú ý đến chuyển dịch cân bằng.
- C2H5OH + CH3COOH ↔ CH3COOC2H5 + H2O (H2SO4, to)
- Phản ứng với axit halogen:
- CH3-CH2-OH + HBr → H2SO4.CH3-CH2-Br + H2O (to)
- CH3-CH2-OH + HCl → ZnCl2CH3-CH2-Cl + H2O (to)
- Phản ứng với ancol:
- C2H5OH + C2H5OH → C2H5OC2H5 + H2O (H2SO4, 140 độ C)
- CH3OH + C2H5Oh → CH3OC2H5 + H2O (H2SO4, 140 độ C)
- Phản ứng tách nước:
- C2H5OH → CH2=CH2 + H2O
- Phản ứng oxi hóa:
- Oxi hóa không hoàn toàn: C2H5OH + CuO → CH3CHO + H2O (to)
- Oxi hóa hoàn toàn: C2H5OH + 3O2 → 2CO2 + 3H2O (to)
- Phản ứng lên men giấm: C2H5OH + O2 → CH3COOH + H2O
- Phản ứng tạo Buta-1,3-dien: 2C2H5Oh → CH2=CH-CH=CH2 + 2H2O + H2 (Al2O3, ZnO, 450 độ C)
Quy Trình Điều Chế Ancol Etylic
Ancol etylic có thể được điều chế từ tinh bột hoặc đường, qua quá trình chuyển hóa như sau:
- C6H12O6 → 2CH3CH2OH + 2CO2
Ancol etylic cũng có thể được điều chế bằng cách cộng hợp etylen với nước dưới sự xúc tác của axit:
- CH2=CH2 + H2O → C2H5OH
Ngoài ra, etanol còn có thể được điều chế từ các phản ứng sau:
- Cộng hidro vào andehit: CH3CHO + H2 → C2H5OH (Ni, to)
- Thủy phân dẫn xuất este: C2H5X + NaOH → C2H5Oh + NaCl, CH3COOC2H5 + H2O → C2H5OH + CH3COOH
Ưu Nhược Điểm Của Ancol Etylic
Ưu Điểm:
Ancol etylic mang lại nhiều ưu điểm đáng chú ý như:
- Có thể dùng thay thế xăng vì độ bay hơi và độ phát nhiệt của nó thấp hơn, cháy lâu hơn và an toàn với môi trường.
- Giá thành thấp hơn so với các nguồn nhiên liệu khác, giúp tiết kiệm chi phí.
- Nguyên liệu chính trong nhiều ngành chế tạo.
Nhược Điểm:
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng ancol etylic cũng có nhược điểm:
- Ancol etylic là chất độc đối với cơ thể người. Việc tiếp xúc với ancol etylic có thể gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, buồn ngủ, đau đầu, lú lẫn, mất năng lực hành động và có thể gây hôn mê sâu, khó thở, tụt huyết áp và nguy hiểm đến tính mạng.
- Ancol etylic có thể gây nhiễm độc nặng và liên quan đến một số bệnh như viêm phổi, viêm màng não và các bệnh viêm nhiễm hệ bài tiết.
Ứng Dụng Của Ancol Etylic Trong Đời Sống
1. Trong Công Nghiệp
- Dùng trong các sản phẩm chống đông lạnh vì có điểm đóng băng thấp.
- Được sử dụng trong điều chế một số hợp chất hữu cơ như axit axetic, dietyl ete hay etyl axetat.
- Làm dung môi, chất pha vecni, dược phẩm, nước hoa.
- Sử dụng trong ngành công nghiệp in, công nghiệp điện tử và dệt may.
- Sử dụng trong ngành điện tử để lau vi mạch, bo mạch.
2. Trong Công Nghiệp Thực Phẩm
- Là một trong các nguyên liệu để sản xuất các đồ uống chứa cồn như rượu, bia.
- Sử dụng như một loại nước ướp gia vị.
3. Trong Dược Phẩm Và Y Học
- Sử dụng như một chất chống vi khuẩn và sát trùng.
- Dùng trong điều chế thuốc ngủ.
- Sử dụng trong tẩy rửa và vệ sinh dụng cụ y tế.
Nguy Cơ Tiềm Ẩn Của Ancol Etylic
Khi sử dụng và bảo quản ancol etylic, cần lưu ý các điểm sau:
- Ancol etylic và hỗn hợp có nồng độ cồn trên 50% là các chất dễ cháy và dễ bắt lửa. Cần đảm bảo an toàn khi sử dụng và lưu trữ chúng.
- Ancol etylic trong cơ thể con người sẽ chuyển hóa thành axetanđehit, một chất có độc tính cao hơn. Việc tiếp xúc lâu dài với ancol etylic có thể gây các triệu chứng liên quan đến rượu.
- Ancol etylic có khả năng gây tử vong khi nồng độ cồn trong máu đạt mức 0,4% – 0,5% hoặc cao hơn. Ngay cả nồng độ thấp hơn 0,1% cũng có thể gây tình trạng say.
- Ancol etylic có liên hệ với sự phát triển của vi khuẩn gây viêm phổi, viêm màng não và viêm nhiễm hệ bài tiết.
Lưu Ý Khi Sử Dụng Và Bảo Quản Ancol Etylic
- Lưu trữ ancol etylic trong khu vực có độ thông gió tốt, tránh ánh sáng mặt trời và các nguồn gây cháy.
- Tránh tiếp xúc với các chất dễ cháy, oxy hóa và chất ăn mòn.
- Cân nhắc sử dụng ancol etylic và tuân thủ các quy định an toàn.
Đây là một số thông tin về ancol etylic, từ định nghĩa, công thức, tính chất, ứng dụng cho đến nguy cơ và cách sử dụng. Hy vọng rằng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về chủ đề này. Nếu còn bất kỳ thắc mắc hay chia sẻ, hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline 0826 020 020 hoặc truy cập fptskillking.edu.vn để được tư vấn và hỗ trợ thêm.
