Nội dung
Giá trị thặng dư là gì? Ví dụ cụ thể về giá trị thặng dư
Theo triết học Mác-Lênin, giá trị thặng dư là phần giá trị do người lao động làm ra vượt quá giá trị sức lao động của họ. Đây là phần giá trị mà người lao động tạo ra và bị nhà tư bản chiếm đoạt, tạo thêm thu nhập cho nhà tư bản.
Mỗi người lao động được trả công để hoàn thành một khối lượng công việc nhất định, nhưng họ có thể làm việc vượt quá khối lượng yêu cầu. Phần giá trị vượt quá này được gọi là giá trị thặng dư.
Giá trị thặng dư có thể được tạo ra bằng cách kéo dài thời gian làm việc, tăng cường độ lao động hoặc áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Như vậy, giá trị thặng dư là huyết mạch giúp giai cấp tư bản phát triển.
Bản chất thật sự của giá trị thặng dư là gì?
Giá trị thặng dư có ba đặc trưng chính:
1. Giá trị thặng dư là kết quả của sức lao động miệt mài
Người lao động làm thuê để bán sức lao động của mình. Dưới sự kiểm soát của nhà tư bản, người lao động được xem như những yếu tố sản xuất. Dưới áp lực từ nhà tư bản, người lao động có thể phải làm thêm giờ hoặc tăng sản lượng để tạo ra nhiều sản phẩm nhất có thể.
2. Toàn bộ sản phẩm thuộc sở hữu của nhà tư bản
Các sản phẩm tạo ra trong quá trình sản xuất thuộc quyền sở hữu của nhà tư bản. Người lao động chỉ nhận được tiền công tương đương với giá trị sức lao động của họ, nhưng tất cả sản phẩm đều thuộc sở hữu của nhà tư bản. Điều này tạo nên sự bất công và phân hóa giàu nghèo sâu sắc trong xã hội.
3. Nguồn gốc của giá trị thặng dư đến từ lao động sống
Người lao động sử dụng sức lực của mình để chuyển những giá trị tư liệu sản xuất thành giá trị sản phẩm. Lao động sống là nguồn gốc duy nhất tạo ra giá trị mới và đảm bảo điều kiện cho tái sản xuất và phát triển xã hội.
Công thức tính giá trị thặng dư
Tỷ suất giá trị thặng dư thể hiện mối quan hệ giữa giá trị thặng dư và chi phí ban đầu mua sức lao động. Tỷ suất này thể hiện trong một khoảng thời gian lao động nhất định.
Công thức tính tỷ suất giá trị thặng dư:
m’ = t’/t *100%
Tỷ suất giá trị thặng dư phản ánh sự khai thác sử dụng nhân công và quy mô giá trị thặng dư mà chủ sở hữu tư liệu có thể thu được.
Ý nghĩa của giá trị thặng dư trong thực tiễn
Giá trị thặng dư được nghiên cứu và đề cập trong học thuyết kinh tế của C.Mác nhằm phơi bày bản chất bóc lột của chủ nghĩa tư bản. Nó giúp khơi nguồn cho phong trào đấu tranh giữa giai cấp vô sản chống lại chủ nghĩa tư bản.
Giá trị thặng dư không chỉ tồn tại trong xã hội tư bản, mà còn giúp kinh tế và xã hội phát triển. Nó cung cấp động lực cho doanh nghiệp áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất, nâng cao năng suất và hiệu suất làm việc, tạo ra nhiều sản phẩm và thu về lợi nhuận cao hơn.
Vì vậy, hiểu rõ về giá trị thặng dư giúp doanh nghiệp định hướng và phát triển bền vững, đồng thời bảo vệ quyền lợi và chế độ đãi ngộ tốt cho công nhân, người lao động.
